Nếu bạn muốn quản lý căng thẳng tốt hơn, việc biết trạng thái giao cảm của hệ thần kinh là điều cần thiết. Vậy hệ thần kinh giao cảm là gì và nó ảnh hưởng đến cơ thể và tâm trí của chúng ta như thế nào?
Hệ thần kinh giao cảm là một trong những phân khu chính của hệ thần kinh tự chủ. Trạng thái giao cảm thường được gọi là phản ứng "chiến đấu hoặc chạy trốn". Khi được kích hoạt, nó chuẩn bị cơ thể để đối mặt hoặc chạy trốn khỏi các mối đe dọa nhận thức.
Phản ứng này có thể được kích hoạt bởi nhiều thứ, từ các mối đe dọa vật lý đến căng thẳng cảm xúc.
Trạng thái giao cảm là một trạng thái mất cân bằng (căng thẳng), nằm ở dưới cùng của Vòng NEUROFIT:
Nhận biết khi bạn đang ở trong trạng thái giao cảm có thể giúp bạn quản lý phản ứng của mình và thực hiện các bước để trở lại trạng thái cân bằng. Dưới đây là một số dấu hiệu và triệu chứng phổ biến:
Tăng nhịp tim: Tim bạn đập nhanh hơn để bơm nhiều máu hơn đến cơ bắp của bạn.
Thở nhanh: Bạn có thể nhận thấy hơi thở nhanh và nông.
Cơ bắp căng thẳng: Cơ bắp của bạn có thể cảm thấy căng hoặc thậm chí run rẩy.
Đồng tử giãn nở: Điều này giúp bạn nhìn rõ hơn trong điều kiện ánh sáng yếu.
Đổ mồ hôi: Cách cơ thể bạn làm mát trong quá trình hoạt động cao.
Chậm tiêu hóa: Bạn có thể cảm thấy giảm cảm giác thèm ăn hoặc vấn đề tiêu hóa.
Cảm xúc tiêu cực năng lượng cao: Lo lắng, kích động hoặc tức giận là những cảm xúc thường gặp trong trạng thái này.
Hiểu được những gì kích hoạt trạng thái giao cảm có thể giúp bạn tránh căng thẳng không cần thiết. Các kích hoạt phổ biến bao gồm:
Mối đe dọa vật lý: Nguy hiểm tức thì như tiếng ồn lớn hoặc chuyển động đột ngột.
Căng thẳng cảm xúc: Tranh cãi, áp lực công việc, hoặc lo lắng tài chính.
Căng thẳng mãn tính: Các yếu tố gây căng thẳng dài hạn như vấn đề sức khỏe kéo dài hoặc lo âu dai dẳng.
Yếu tố môi trường: Nơi đông đúc, ánh sáng chói, hoặc môi trường hỗn loạn.
Để minh họa cách trạng thái giao cảm có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, hãy xem một số ví dụ thực tế:
Hạn chót công việc: Đối mặt với hạn chót gấp rút tại nơi làm việc có thể kích hoạt trạng thái giao cảm, khiến bạn cảm thấy lo lắng và căng thẳng.
Nói trước công chúng: Nỗi sợ nói trước đám đông có thể gây ra các triệu chứng như đổ mồ hôi và tim đập nhanh.
Kẹt xe: Bị kẹt trong giao thông và trễ giờ có thể kích hoạt phản ứng "chiến đấu hoặc bỏ chạy", gây ra sự bực bội và căng thẳng.
Quản lý trạng thái giao cảm bao gồm cả chiến lược ngắn hạn và dài hạn. Dưới đây là một số cách thực tế để giúp quản lý trạng thái này:
Bài Tập Thở: Các bài tập thở chậm, sâu có thể giúp kích hoạt trạng thái phó giao cảm, chống lại các tác động của trạng thái giao cảm.
Hoạt Động Thể Chất: Một cuộc đi bộ nhanh hoặc một số bài tập nhẹ có thể giúp giải tỏa năng lượng và căng thẳng. Tập thể dục thường xuyên hỗ trợ HRV cao hơn và cảm xúc cân bằng hơn, như được chỉ ra bởi dữ liệu từ ứng dụng NEUROFIT của chúng tôi.
Thực Hành Chánh Niệm: Các kỹ thuật như thiền và bài tập tiếp đất có thể giúp làm dịu tâm trí. Thực hành chánh niệm hiệu quả trong việc giảm căng thẳng.
Bài Tập Thể Chất: Những bài tập hệ thần kinh nhanh này, như Gõ Cơ Thể hoặc Thở Cannon, có thể giúp chống lại trạng thái giao cảm chỉ trong vài phút.
Chế Độ Ăn Uống Lành Mạnh: Ăn một chế độ ăn cân bằng hỗ trợ sức khỏe tổng thể và giảm căng thẳng.
Giấc ngủ đầy đủ: Duy trì một chu kỳ ngủ-thức nhất quán có thể cải thiện HRV và cân bằng cảm xúc tổng thể của bạn.
Kết nối xã hội: Tương tác xã hội tích cực có thể giúp kiểm soát mức độ căng thẳng. Chơi xã hội giúp cân bằng hệ thần kinh bằng cách tăng Cửa sổ Chịu đựng của chúng ta:
Hành trình của tôi với việc điều chỉnh hệ thần kinh bắt đầu từ sự cần thiết. Lớn lên trong một gia đình có nhiều người có hệ thần kinh đa dạng, tôi đã trải qua PTSD phức tạp suốt cuộc đời trưởng thành của mình.
Trạng thái giao cảm là một vị khách thường xuyên và không mong muốn, thường gây ra lo lắng và căng thẳng. Chỉ đến khi Loren và tôi cùng nhau tạo ra NEUROFIT, tôi mới tìm thấy những cách bền vững để cân bằng lại hệ thần kinh của mình và giảm mức căng thẳng cơ bản.
Ứng dụng NEUROFIT của chúng tôi được thiết kế để giúp người dùng nhận diện và quản lý trạng thái hệ thần kinh của họ. Với các tính năng như kiểm tra hàng ngày và bài tập cá nhân hóa, nó hướng dẫn người dùng chuyển từ trạng thái giao cảm sang trạng thái cân bằng hơn. Ví dụ, các thành viên của chúng tôi báo cáo giảm 54% căng thẳng chỉ sau một tuần sử dụng ứng dụng.
Các mối đe dọa vật lý, căng thẳng cảm xúc, căng thẳng mãn tính và yếu tố môi trường như tiếng ồn lớn hoặc môi trường hỗn loạn đều có thể kích hoạt hệ thần kinh giao cảm.
Nhịp tim tăng, thở nhanh, cơ bắp căng, đồng tử giãn, đổ mồ hôi và tiêu hóa chậm lại là dấu hiệu cho thấy bạn đang ở trạng thái giao cảm.
Các bài tập thể chất như Gõ cơ thể hoặc Thở pháo có thể giúp chống lại trạng thái giao cảm trong vài phút.
Ứng dụng NEUROFIT cung cấp các bài kiểm tra hàng ngày và các bài tập cá nhân hóa được thiết kế để giúp người dùng chuyển từ trạng thái giao cảm sang trạng thái cân bằng hơn chỉ trong vài phút.
Hiểu và quản lý trạng thái giao cảm của hệ thần kinh là một hành trình, nhưng với các công cụ và kiến thức phù hợp, bạn có thể dẫn dắt một cuộc sống cân bằng và không căng thẳng hơn.