FUNCTIONELE BEVRIEZING: DE UITSCHAKELRESPONS

Loren Hogue

Functionele bevriezing is een toestand waarin je zenuwstelsel kan raken wanneer het wordt overspoeld door stress of trauma. Het is een overlevingsmechanisme, maar als het chronisch wordt, kan het je levenskwaliteit ernstig beïnvloeden. Vandaag gaan we onderzoeken wat functionele bevriezing is, welke tekenen en symptomen het heeft, wat de oorzaken zijn en praktische manieren om ermee om te gaan.

Wat is functionele bevriezing?

Functionele bevriezing is een toestand van uitschakeling waarbij je zenuwstelsel reageert op waargenomen dreigingen door je te immobiliseren. In tegenstelling tot de vecht-of-vluchtreactie, die je lichaam voorbereidt om in actie te komen, zorgt functionele bevriezing ervoor dat je je vastzit, verdoofd of ontkoppeld voelt. Deze toestand staat ook bekend als de dorsale vagus-toestand in Polyvagaaltheorie, die we bij NEUROFIT van cruciaal belang hebben bevonden voor het bevorderen van de regulatie van het zenuwstelsel. De dorsale vagus-toestand bevindt zich rechtsonder in de NEUROFIT Ring:

Tekenen en symptomen van functionele bevriezing

Het herkennen van functionele bevriezing kan lastig zijn omdat het vaak aanvoelt als een gebrek aan gevoel. Hieronder staan enkele veelvoorkomende tekenen:

Verdoofdheid of een gevoel van afstand

Chronische vermoeidheid

Moeite met concentreren of hersenmist

Emotionele vlakheid of gebrek aan motivatie

Sociale terugtrekking

Deze symptomen kunnen het dagelijks leven als een zware strijd laten voelen. Ter illustratie: na het overlijden van mijn vader ervoer ik veel van deze symptomen, die zij aanvankelijk voor gewone rouw aanzag. Pas later besefte ik dat ik in een langdurige staat van functionele freeze of shutdown verkeerde.

Oorzaken van Functionele Freeze

Functionele freeze wordt over het algemeen uitgelokt door aanhoudende of hoge niveaus van chronische stress, of traumatische ervaringen. Deze kunnen het volgende omvatten:

Ernstig emotioneel of fysiek trauma

Langdurige blootstelling aan stress

Chronische ziekte

Onverwerkte trauma's uit het verleden

Het belangrijkste punt hier is dat je zenuwstelsel overweldigd raakt en besluit dat immobilisatie de veiligste optie is. Dit is een beschermend mechanisme dat verkeerd is gegaan. Volgens de APA kan chronische stress een significante invloed hebben op de fysiologie van je lichaam, wat leidt tot symptomen zoals die worden waargenomen bij functionele bevriezing. Dit heeft ook als gevolg dat het Window of Tolerance van het zenuwstelsel kleiner wordt, waardoor het sneller in gedysreguleerde toestanden kan raken, zelfs bij meer milde stressoren:

Hoe om te gaan met functionele bevriezing

Er zijn veel manieren om functionele bevriezing te beheren en je zenuwstelsel weer veilig te laten voelen. Hier zijn enkele praktische stappen:

1. Somatische oefeningen

Somatische oefeningen helpen je bewustzijn terug te brengen naar het huidige moment en kunnen uiterst effectief zijn bij het omgaan met functionele bevriezing. Activiteiten zoals het kloppen op het lichaam, het samendrukken van armen en benen, of het rollen met een bal op je buik kunnen je afferente zenuwen activeren, die signalen van je lichaam naar je hersenen sturen om je te helpen meer in het moment te zijn.

Probeer de volgende keer dat je vastzit in de shutdownreactie, een paar minuten Body Tapping om je zenuwstelsel weer uit de Dorsal Vagal-modus te halen:

2. Sociale betrokkenheid

Contact met vrienden en familie in een veilige omgeving kan helpen je zenuwstelsel uit de bevriezingsstand te halen. Sociaal spel, zoals informele sport of groepsactiviteiten, kan je Ventral Vagal-toestand activeren, wat gevoelens van veiligheid en verbondenheid bevordert.

3. Gebalanceerde Routine

Het handhaven van een gebalanceerde routine met oefening, stilte en voldoende slaap kan zeer effectief zijn. Bij NEUROFIT raden we minstens 10 minuten dagelijkse oefening en stilteoefening aan. Onze app kan je begeleiden bij deze routines om ervoor te zorgen dat je consequent deelneemt aan activiteiten die je zenuwstelsel ondersteunen. Regelmatige oefening ondersteunt een gebalanceerd zenuwstelsel.

4. Therapeutische Ondersteuning

Professionele hulp kan gerichte interventies bieden om functionele freeze te beheersen. Somatische Therapie en EMDR richten zich op de reactie van het lichaam op trauma en kunnen zeer effectief zijn.

5. Regulatie van het Zenuwstelsel

Door technologie zoals de NEUROFIT-app te gebruiken, kun je je HRV (hartslagvariabiliteit) meten en beheren, wat gepersonaliseerde inzichten en oefeningen biedt om de fitheid van je zenuwstelsel te verbeteren. Dagelijkse check-ins en op maat gemaakte oefeningen en praktijken kunnen snel een groot verschil maken.

Persoonlijke inzichten en lessen

Toen we NEUROFIT voor het eerst startten, waren Loren’s persoonlijke ervaringen met functionele bevriezing een belangrijke drijfveer. Ze besteedde jaren aan het doorlopen van verschillende therapieën en technieken, op zoek naar iets dat haar echt kon helpen. Deze zoektocht bracht ons ertoe de NEUROFIT-app te ontwikkelen, met de nadruk op de kracht van het reguleren van het zenuwstelsel.

Uit onze app-gegevens blijkt dat actieve leden na slechts één week 54% minder stress ervaren. Dit onderstreept de effectiviteit van een gepersonaliseerde aanpak voor het reguleren van het zenuwstelsel.

Veelgestelde vragen

Wat is functionele bevriezing?

Functionele bevriezing is een toestand waarin je zenuwstelsel wordt uitgeschakeld als reactie op overweldigende stress of trauma. Het wordt gekenmerkt door gevoelens van gevoelloosheid, afstandelijkheid en chronische vermoeidheid.

Hoe kan ik herkennen of ik in een staat van functionele bevriezing ben?

Let op signalen zoals emotionele vlakheid, sociale terugtrekking en een onvermogen om je te concentreren. Als je je vaak gevoelloos of afgesloten voelt, zou je in een staat van functionele bevriezing kunnen verkeren.

Wat zijn de eerste stappen om met functionele bevriezing om te gaan?

Begin met grondingstechnieken en sociale betrokkenheid. Eenvoudige activiteiten zoals het tappen op je lichaam of sociale spelvormen kunnen je zenuwstelsel helpen om uit de bevriezingstoestand te komen.

Hoe kan NEUROFIT helpen bij functionele bevriezing?

De NEUROFIT-app biedt dagelijkse check-ins, HRV-metingen en gepersonaliseerde oefeningen die zijn ontworpen om je zenuwstelsel in balans te brengen. Onze gebruikers hebben aanzienlijke verminderingen in stress en verbeteringen in hun algehele welzijn gemeld.

Het begrijpen van functionele bevriezing en hoe je dit kunt beheersen kan je levenskwaliteit aanzienlijk verbeteren. Onthoud dat je zenuwstelsel aanpasbaarder is dan je denkt, en dat je met de juiste hulpmiddelen en praktijken weer balans en veerkracht kunt hervinden.

Breng je zenuwstelsel in balans, verminder stress en voel je op je best met NEUROFIT.